Công nghệ Video Hỗ trợ Trọng tài (VAR) được đưa vào Premier League với kỳ vọng mang lại sự công bằng, giảm thiểu những sai sót nghiêm trọng của các “vua áo đen”. Tuy nhiên, kể từ khi ra mắt, VAR liên tục trở thành tâm điểm của những cuộc tranh luận nảy lửa. Thay vì dập tắt, nó dường như còn thổi bùng lên những tranh cãi mới, phức tạp hơn. Bài viết này của Nhipsongthethao.com sẽ cùng bạn nhìn lại những Khoảnh Khắc VAR Gây Tranh Cãi Nhất Tại Premier League, phân tích nguyên nhân và đánh giá tác động của chúng đến giải đấu hấp dẫn nhất hành tinh. Liệu VAR có thực sự là “công lý tuyệt đối” hay chỉ là một công cụ gây thêm rắc rối?
VAR: Công cụ hỗ trợ hay nguồn cơn tranh cãi?
Trước khi đi sâu vào các tình huống cụ thể, hãy cùng nhắc lại vai trò của VAR. Mục đích chính của công nghệ này là giúp trọng tài chính xem xét lại các quyết định rõ ràng và hiển nhiên sai lầm liên quan đến bốn tình huống then chốt: Bàn thắng (có lỗi việt vị, phạm lỗi trước đó hay không?), Penalty (có thổi phạt đền hay không?), Thẻ đỏ trực tiếp (có rút thẻ đỏ đúng hay không?) và Nhầm lẫn cầu thủ (khi trọng tài phạt nhầm người).
Về lý thuyết, quy trình có vẻ rõ ràng: trọng tài VAR tại phòng điều khiển sẽ theo dõi trận đấu qua nhiều góc máy, tự động kiểm tra các tình huống thuộc phạm vi can thiệp hoặc nhận tín hiệu từ trọng tài chính. Nếu phát hiện sai sót rõ ràng, họ sẽ thông báo cho trọng tài chính, người có thể xem lại tình huống qua màn hình bên sân (On-Field Review – OFR) hoặc chấp nhận tư vấn trực tiếp từ VAR (ví dụ: các quyết định việt vị).
Tuy nhiên, thực tế áp dụng lại phức tạp hơn nhiều. Ranh giới giữa “sai sót rõ ràng và hiển nhiên” và “quyết định thuộc về nhận định của trọng tài” đôi khi rất mong manh. Thêm vào đó, yếu tố con người trong việc vận hành công nghệ và áp lực thời gian khiến VAR không ít lần đưa ra những phán quyết khiến người hâm mộ, cầu thủ và cả các huấn luyện viên phải “dở khóc dở cười”.
Hình ảnh biểu tượng công nghệ VAR đang được sử dụng trong một trận đấu tại Premier League với sự tập trung của trọng tài
Điểm mặt những khoảnh khắc VAR gây tranh cãi nhất Premier League
Premier League đã chứng kiến vô số tình huống VAR gây tranh cãi, nhưng có những khoảnh khắc thực sự đi vào “lịch sử” vì mức độ sai sót hoặc tầm ảnh hưởng của nó. Dưới đây là một số ví dụ điển hình.
Tình huống Luis Diaz (Liverpool vs Tottenham, 2023): Sai lầm “con người” kinh điển
Đây có lẽ là một trong những sai sót VAR nghiêm trọng và khó tin nhất từng xảy ra. Trong trận cầu đinh giữa Tottenham và Liverpool vào tháng 9 năm 2023, Luis Diaz đã đưa bóng vào lưới Spurs một cách hợp lệ. Trọng tài biên căng cờ báo việt vị, nhưng hình ảnh chiếu lại cho thấy Diaz hoàn toàn đứng trên hậu vệ cuối cùng của Tottenham.
Điều đáng nói là tổ VAR do Darren England và Dan Cook điều khiển đã kiểm tra tình huống và xác nhận bàn thắng hợp lệ. Tuy nhiên, do nhầm lẫn rằng quyết định ban đầu trên sân là công nhận bàn thắng, Darren England đã nói “Check complete” (Kiểm tra hoàn tất) với trọng tài chính Simon Hooper, đồng nghĩa với việc đồng ý với quyết định không công nhận bàn thắng trên sân. Khi nhận ra sai lầm nghiêm trọng này, quy trình lại không cho phép họ can thiệp để thay đổi quyết định khi trận đấu đã tiếp tục.
PGMOL (Cơ quan quản lý trọng tài chuyên nghiệp Anh) sau đó đã phải công khai xin lỗi Liverpool, thừa nhận đây là một “sai sót nghiêm trọng của con người”.
Hậu quả là Liverpool mất oan một bàn thắng mười mươi, thi đấu thiếu người và cuối cùng nhận thất bại cay đắng ở phút bù giờ. Sai lầm này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả trận đấu mà còn dấy lên nghi ngờ về năng lực và quy trình làm việc của tổ VAR. Đây thực sự là một khoảnh khắc VAR gây tranh cãi nhất tại Premier League vì tính chất hy hữu và ngớ ngẩn của nó.
Khoảnh khắc Luis Diaz ăn mừng bàn thắng bị từ chối sai lầm trong trận Liverpool vs Tottenham Hotspur do lỗi VAR
Sai lầm kẻ vạch việt vị (Arsenal vs Brentford, 2023): “Quên” kẻ vạch
Một sai lầm khác liên quan đến yếu tố con người, nhưng lần này là ở khâu kỹ thuật. Trong trận đấu giữa Arsenal và Brentford vào tháng 2 năm 2023, Ivan Toney ghi bàn gỡ hòa 1-1 cho Brentford. Tình huống này đã được VAR kiểm tra rất lâu về khả năng việt vị của Ethan Pinnock trước đó.
Tuy nhiên, trọng tài VAR Lee Mason lại mắc một lỗi sơ đẳng: ông quên kẻ vạch để xác định vị trí của Christian Norgaard – người đã kiến tạo cho Toney – có việt vị hay không khi Pinnock tranh chấp bóng. Nếu kẻ vạch đúng quy trình, bàn thắng của Brentford có lẽ đã không được công nhận.
Sai lầm này khiến Arsenal đánh rơi 2 điểm quý giá trong cuộc đua vô địch Premier League với Manchester City. Lee Mason sau đó đã bị PGMOL đình chỉ công tác và rời khỏi tổ chức này không lâu sau đó. Vụ việc cho thấy, dù công nghệ có hiện đại đến đâu, sai sót cá nhân vẫn có thể xảy ra và gây hậu quả nghiêm trọng. Người hâm mộ Pháo thủ chắc chắn không thể quên được tình huống này khi nhắc về các quyết định VAR bất lợi.
Những quyết định về Penalty và Thẻ Đỏ gây bão
Ngoài các lỗi việt vị, những quyết định liên quan đến penalty và thẻ đỏ cũng thường xuyên nằm trong danh sách các khoảnh khắc VAR gây tranh cãi nhất tại Premier League.
- Andre Onana vs Wolves (2023): Thủ môn của Manchester United lao ra đấm bóng nhưng va chạm mạnh với Sasa Kalajdzic của Wolves trong vòng cấm ở những phút bù giờ. Trọng tài Simon Hooper không thổi phạt đền và VAR Michael Salisbury cũng đồng tình. Sau trận đấu, đại diện PGMOL đã phải xin lỗi Wolves vì bỏ qua một quả penalty rõ ràng.
- Rodri chạm tay vs Everton (2022): Tiền vệ của Man City để bóng chạm tay rõ ràng trong vòng cấm, nhưng trọng tài Paul Tierney và VAR Chris Kavanagh đều cho rằng không đủ yếu tố để thổi phạt đền, khiến Everton mất oan cơ hội gỡ hòa.
- Thẻ đỏ của Curtis Jones (Liverpool vs Tottenham, 2023): Cùng trận đấu với sai lầm của Luis Diaz, Curtis Jones nhận thẻ đỏ trực tiếp sau pha vào bóng với Yves Bissouma. Dù pha quay chậm cho thấy Jones trượt chân và không cố ý, VAR vẫn giữ nguyên quyết định thẻ đỏ, gây ra nhiều tranh cãi về mức độ nghiêm trọng của pha phạm lỗi.
Sự thiếu nhất quán trong việc xác định lỗi dùng tay chơi bóng, mức độ phạm lỗi xứng đáng thẻ đỏ, hay việc bỏ qua các tình huống penalty rõ ràng khiến người hâm mộ cảm thấy khó hiểu và bức xúc. Luật bóng đá, đặc biệt là luật về bóng chạm tay, vốn đã phức tạp, lại càng trở nên rối rắm hơn dưới sự “soi xét” của VAR.
Một tình huống tranh chấp quyết liệt trong vòng cấm địa Premier League dẫn đến quyết định penalty hoặc thẻ đỏ gây tranh cãi sau khi tham khảo VAR
Việt vị “nách”, “gót chân”: Ranh giới mong manh
Công nghệ kẻ vạch việt vị của VAR đôi khi tạo ra những quyết định việt vị cực kỳ sít sao, chỉ tính bằng milimet, dựa trên những bộ phận như “nách” hay “gót chân”. Điều này dẫn đến những tranh cãi về việc liệu công nghệ có đang quá “soi mói” và đi ngược lại tinh thần của luật việt vị hay không.
Nhiều bàn thắng đẹp mắt đã bị từ chối chỉ vì một phần rất nhỏ của cơ thể cầu thủ ở dưới hậu vệ cuối cùng. Người hâm mộ đặt câu hỏi: Liệu có nên có một khoảng dung sai nhất định cho các tình huống việt vị như vậy? Hay chúng ta chấp nhận sự chính xác tuyệt đối của máy móc, dù đôi khi nó có vẻ máy móc và thiếu cảm xúc?
Tại sao VAR lại gây nhiều tranh cãi đến vậy?
Có nhiều yếu tố tổng hòa khiến VAR trở thành chủ đề bàn tán không hồi kết tại Premier League và các giải đấu khác:
- Lỗi con người: Như các ví dụ trên đã chỉ ra, dù có công nghệ hỗ trợ, con người vẫn là yếu tố then chốt trong việc đưa ra quyết định cuối cùng. Sai sót trong giao tiếp, áp dụng quy trình, hay đơn giản là nhận định sai lầm vẫn xảy ra.
- Thiếu nhất quán: Cùng một loại tình huống nhưng lại có những quyết định khác nhau từ các tổ VAR khác nhau, hoặc thậm chí từ cùng một trọng tài ở các trận đấu khác nhau. Điều này làm giảm niềm tin vào tính công bằng và khách quan.
- Áp lực và thời gian: Trọng tài VAR phải đưa ra quyết định nhanh chóng dưới áp lực lớn từ cầu thủ, huấn luyện viên và hàng triệu khán giả. Điều này có thể ảnh hưởng đến sự chính xác.
- Gián đoạn trận đấu: Việc dừng trận đấu để chờ VAR kiểm tra, đôi khi kéo dài vài phút, làm giảm nhịp độ và cảm xúc của trận đấu. Nhiều người cho rằng điều này làm mất đi sự hấp dẫn vốn có của bóng đá.
- Ranh giới “rõ ràng và hiển nhiên”: Khái niệm “sai sót rõ ràng và hiển nhiên” là tương đối và phụ thuộc vào góc nhìn của từng người. VAR đôi khi can thiệp vào những tình huống không thực sự rõ ràng, gây thêm tranh cãi.
- Sự phức tạp của luật: Một số điều luật, như luật bóng chạm tay, vốn đã khó diễn giải, càng trở nên phức tạp hơn khi áp dụng VAR.
Hình ảnh trọng tài Premier League chịu áp lực lớn khi đưa ra quyết định quan trọng với sự hỗ trợ hoặc can thiệp của VAR
Ảnh hưởng của các quyết định VAR gây tranh cãi?
Những khoảnh khắc VAR gây tranh cãi nhất tại Premier League không chỉ đơn thuần là những sai sót cá biệt. Chúng có những tác động sâu rộng:
- Thay đổi kết quả và cục diện: Một quyết định sai lầm của VAR có thể trực tiếp định đoạt kết quả trận đấu, ảnh hưởng đến cuộc đua vô địch, vé dự cúp châu Âu hay cuộc chiến trụ hạng.
- Tác động tâm lý: Cầu thủ và HLV có thể mất bình tĩnh, ức chế khi phải chịu những quyết định bất lợi từ VAR. Người hâm mộ cảm thấy thất vọng, tức giận và mất niềm tin.
- Xói mòn niềm tin: Sự thiếu nhất quán và những sai lầm nghiêm trọng làm giảm niềm tin của công chúng vào cả công nghệ VAR lẫn năng lực của đội ngũ trọng tài.
- Thúc đẩy cải cách: Mặt tích cực là những tranh cãi này cũng tạo ra áp lực buộc các nhà quản lý bóng đá phải xem xét lại, cải thiện quy trình và công nghệ VAR. Việc tìm kiếm các góc nhìn đa chiều và phân tích chuyên sâu từ các nguồn như //gocnhinthethao.com cũng giúp cộng đồng hiểu rõ hơn về các vấn đề này.
Liệu có giải pháp nào cho vấn đề VAR?
Dù gây nhiều tranh cãi, việc loại bỏ hoàn toàn VAR có lẽ không phải là giải pháp tối ưu, bởi nó vẫn giúp sửa chữa nhiều sai lầm rõ ràng. Thay vào đó, cần có những cải tiến để VAR hoạt động hiệu quả và ít gây tranh cãi hơn:
- Nâng cao chất lượng trọng tài VAR: Tăng cường đào tạo, đảm bảo sự nhất quán trong việc áp dụng luật và quy trình. Có thể xem xét việc sử dụng các chuyên gia VAR thay vì trọng tài đang hoạt động.
- Cải thiện giao tiếp: Tăng cường sự minh bạch bằng cách công bố các đoạn hội thoại giữa trọng tài chính và VAR (như PGMOL đã bắt đầu thực hiện). Cân nhắc việc cho phép trọng tài giải thích quyết định của mình cho khán giả trên sân.
- Ứng dụng công nghệ tiên tiến hơn: Công nghệ việt vị bán tự động (SAOT) đã được áp dụng tại World Cup và Champions League, giúp đưa ra quyết định nhanh và chính xác hơn. Premier League nên cân nhắc việc triển khai công nghệ này.
- Xem xét lại ngưỡng can thiệp: Cần làm rõ hơn ranh giới của “sai sót rõ ràng và hiển nhiên” để VAR chỉ can thiệp vào những tình huống thực sự cần thiết, tránh “soi mói” quá mức.
- Điều chỉnh luật: Có thể cần xem xét lại một số điều luật, đặc biệt là luật bóng chạm tay, để chúng trở nên rõ ràng và dễ áp dụng hơn với VAR.
VAR là một phần không thể thiếu của bóng đá hiện đại, nhưng hành trình để nó trở thành một công cụ hỗ trợ hoàn hảo vẫn còn dài. Những khoảnh khắc VAR gây tranh cãi nhất tại Premier League chính là những bài học đắt giá, buộc giới điều hành bóng đá Anh phải không ngừng nỗ lực cải tiến. Hy vọng rằng trong tương lai, VAR sẽ ngày càng hiệu quả hơn, giảm thiểu tranh cãi và thực sự phục vụ cho sự công bằng của môn thể thao vua.
Bạn nghĩ sao về VAR? Đâu là khoảnh khắc VAR khiến bạn cảm thấy bức xúc hoặc khó hiểu nhất? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn ở phần bình luận bên dưới!
